Frank Straver vroeg in Trouw van maandag 22 maart om aandacht voor adviesrapport van de commissie Brenninkmeijer ‘Burgerbetrokkenheid bij klimaatbeleid’. Deze commissie pleit voor burgerfora als instrument om burgers te laten meepraten over klimaatbeleid. Het streven is om deze fora representatief en inclusief te maken. ‘Mits goed georganiseerd is de inzet van burgerfora een uitstekende aanvulling op het democratisch bestel’ zo haalt Straver Brenninkmeier aan in zijn artikel.
Daar zit hem nou net de kneep, in dat ‘mits goed georganiseerd’. Met deze brief dragen wij als mediators in de leefomgeving graag bij aan de aanscherping van ‘goed georganiseerd’ en ‘het belang van inhoud’, als reactie op het stimulerende advies van de commissie Brenninkmeijer.
Het advies van de commissie Brenninkmeijer geeft hoofdrichtingen voor wat ‘mits goed georganiseerd’ in de praktijk betekent. Dat is wellicht ook voldoende omdat er diverse partijen bestaan die kennis hebben opgebouwd om participatie vorm te geven. Daartoe behoort het systeem van mediation in Nederland met daarin verschillende specialismes. Het specialisme overheidsmediation is hier van toepassing. Gecertificeerde mediators organiseren en begeleiden in de rol van onafhankelijke en neutrale procesbegeleiders gesprekken zodanig dat (potentiële) conflicten tussen overheid, bedrijfsleven en burgers opgelost of voorkomen worden.
Maar de ervaring leert dat er geen snelle oplossing of handboek soldaat is als het gaat om betrokkenheid van uitvoerende overheden, bedrijven en burgers bij de realisatie van klimaatbeleid. De vraag is ook wie 'de burgers' zijn? Wie dit gaan organiseren? Hoe overheden, bedrijven en burgers elkaar kunnen versterken en hoe het helpt om vraagstukken fundamenteel bij te sturen. Vrijblijvende uitnodigingen lijken weinig zin te hebben. In onze praktijk is het altijd de moeite waard om nauwkeurig te investeren in de vraag wie aan tafel moet zitten om zinvolle gesprekken te garanderen.
In de tweede plaats lijkt de commissie Brenninkmeier haar advies vooral te willen doen in een poging de democratie te verbeteren. Daarin is het advies niet uniek gezien het feit dat praktische betrokkenheid van burgers steeds vaker opduikt en straks in het kader van de Omgevingswet verplicht zal worden. Ook in de ons omringende landen is er al ervaring met burgerraad initiatieven, zoals Straver ook uitlegt.
Daaruit leren wij dat een bestuurlijke interventie waarin mensen mogen meepraten maar uiteindelijke het gevoel of de ervaring zouden kunnen hebben dat ze geen invloed kunnen uitoefenen, de plank misslaat. Het gaat ook om inhoud. Zo is Urgenda haar zaak begonnen om de inhoud (een sneller en robuuster klimaatbeleid) en heeft Extinction Rebellion het idee van burgerberaad in haar condities opgenomen, om dezelfde reden, dat wil zeggen om het klimaat te redden. Maar wees ook duidelijk en transparant waarover men wel en waarover men niet iets kan vinden. Met andere woorden: Burgerberaad, je doet het ‘all the way’ of ‘je doet het niet’.
Stichting Mediation Ruimtelijke Ordening en Milieu,namens deze Hans Bekkers, voorzitter
Comments